Piłka nożna ewoluuje, a wraz z nią to, jak przebiegają Mistrzostwa świata w piłce nożnej – jakość gry, zasady czy sędziowanie. Porównując mecze sprzed lat z tymi najnowszymi można gołym okiem dostrzec zmiany, nie tylko w jakości przesyłanego dźwięku i obrazu. Coś, co kiedyś musiało wyłapać sędziowskie oko, teraz nagrywają kamery. To jednak nie wszystko.
W tym artykule przyjrzę się kluczowym innowacjom, które zmieniły oblicze piłki nożnej na Mundialu. Wybrałem trzy, moim zdaniem najważniejsze, ale z pewnością jest ich trochę więcej – zachęcam do komentowania i dzielenia się swoimi propozycjami.
System VAR
System VAR (Video Assistant Referee) to moim zdaniem największa innowacja, jaka została wprowadzona do przebiegu Mistrzostwa świata w piłce nożnej. Pomimo swojej skomplikowanej nazwy jej koncepcja jest prosta – nagrania przebiegu gry umożliwiają sędziom korzystanie z powtórek wideo. Dzięki temu, jeśli dochodzi do sporów na boisku (spalonych, fauli czy innych), zamiast polegać na tym, co sędziowie rzeczywiście widzieli, można to sprawdzić na nagraniu.
To nie wszystkie zalety VAR. Nagrania wideo pomagają także zbierać więcej informacji o przebiegu meczu. System VAR wprowadzono w 2016 roku, jednak na stałe wszedł do większości dużych turniejów piłkarskich w 2018 roku, od Mistrzostwach Świata FIFA w Rosji. Już wtedy nie obyło się bez kontrowersji. Jedną z najgłośniej komentowanych decyzji VAT w historii Mistrzostw świata było anulowanie bramki dla Hiszpanii w meczu z Rosją.
VAR ma swoich zwolenników i przeciwników. Chociaż jest chwalony za to, że wpływa na bardziej sprawiedliwy przebieg meczów piłkarskich, spotyka się też z krytyką. Nie brakuje głosów, że jego stosowanie wydłuża przebieg gry i zmniejsza emocje. Dodatkowo kwestią subiektywną pozostaje też interpretacja tego, co widać na powtórkach.
Inteligentne piłki
Piłka piłce nierówna. Także i te podstawowe elementy gry nie pozostały obojętne na wpływ nowych technologii. Inteligentne piłki wyposażono w czujniki. Te z kolei mogą zbierać dane na temat prędkości, trajektorii lotu, rotacji i innych cech lotu. Później te informacje można wykorzystać do prześledzenia przebiegu gry, treningu i doskonalenia sędziowania.
Mówiąc prościej, większość inteligentnych piłek może łączyć się z urządzeniami mobilnymi przez Bluetooth i przesyłać wybrane dane do aplikacji na tabletach i smartfonach.
Dodatkowo do produkcji piłek wykorzystuje się coraz nowocześniejsze materiały konstrukcyjne – poliuretany, syntetyczne skóry i zaawansowane tworzywa. Piłki są trwalsze, stabilniejsze i łatwiej je kontrolować. Ma to bezpośredni wpływ na grę oraz na to, jak piłka reaguje na zmienne warunki atmosferyczne.
Do najpopularniejszych modeli inteligentnych piłek na rynku zaliczamy: Dribble Up, Adidas miCoach Smart Ball czy Nike Tech Craft. Obecnie każdy młodszy i doświadczony piłkarz może zakupić taką piłkę i wykorzystywać ją do indywidualnego treningu. Zawodnicy mogą pracować nad swoimi umiejętnościami strzeleckimi, dryblingiem, podaniami i innymi aspektami gry, korzystając z porad udzielanych przez oprogramowanie piłki.
Zaawansowane analizy danych
Każdy mecz piłki nożnej dostarcza mnóstwa danych, obecnie można zbierać je jeszcze staranniej niż kiedykolwiek wcześniej. Statystyki z meczów na żywo, dane o przebiegu gry, kondycja piłkarzy, decyzje sędziów… to jedynie przedsmak tego, co można pokazać w liczbach i na wykresach.
Dodając do tego możliwości, jakie dają zaawansowane narzędzia do analizy danych i umiejętności sztucznej inteligencji, uzyskujemy potężny zbiór informacji, które można wykorzystywać na różne sposoby. Sztabowcy i trenerzy mogą lepiej rozumieć grę swoich zawodników, ich mocne i słabe strony i podejmować trafniejsze decyzje.
Podsumowując, dane zbierane podczas meczów piłki nożnej można wykorzystywać do:
- Analizy techniki gry: pod uwagę bierze się statystyki, analizę regresji, klastrową, uczenie maszynowe czy sztuczną inteligencję (AI). Efekt? Lepsza i trafniejsza identyfikacja wzorców i trendów, lepsze rozumienie gry i podejmowanie trafniejszych decyzji.
- Optymalizacja taktyki: doskonały sposób dla trenerów do podejmowania trafniejszych decyzji – jakie ustawienia są najskuteczniejsze w konkretnych sytuacjach? Jaką taktykę obrać?
- Ocena wydajności zawodników: dzięki dostępowi do różnych, nie zawsze widocznych gołym okiem faktów, trener może ocenić wkład zawodników w grę, skuteczność podań, strzałów czy zachowania taktyczne.
- Przygotowanie do gry: lepsza wiedza pomaga tworzyć bardziej dostosowane i zindywidualizowane programy treningowe. Dzięki temu piłkarze mogą lepiej przygotować się do gry. Wystarczy zebrać odpowiednią ilość danych biometrycznych, aby monitorować postępy, unikać przeciążeń i zmniejszać ryzyko kontuzji.
- Poszukiwanie nowych talentów: czasami tego, co nie widać na pierwszy rzut oka mogą wskazać twarde dane. Kluby mogą korzystać z danych statystycznych i technik analitycznych, aby identyfikować obiecujących zawodników i oceniać ich potencjał.
To jedynie przykłady tego, jak dostęp do danych zmienia sposób grania i sędziowania. Oglądałeś film Moneyball? Chociaż nie dotyczy on stricte piłki nożnej, jest świetną wskazówką, jak osiągnąć sukces, dzięki dostępowi do odpowiednich danych i ich poprawnej analizie.
Wnioski
Nowe wyzwania stojące przed organizatorami Mundialu wymagają nadążania za postępem technologicznym. Z jednej strony przenosi to mistrzostwa na kolejny poziom, a z drugiej może wprowadzać kolejne komplikacje to całego systemu gry. Mimo to nowości, takie jak systemy VAR zmieniły sposób oglądania i przeżywania gry, nierzadko wpływając na wynik ostatecznej rozgrywki. Mogę zaryzykować stwierdzenie, że technologia sprawia, że piłka nożna robi się coraz bardziej sprawiedliwa, precyzyjna i emocjonująca – co więcej, możesz ją oglądać gdziekolwiek jesteś.